MENU GŁÓWNE
PRZEDSZKOLE SAMORZĄDOWE
SZKOŁA PODSTAWOWA
GIMNAZJUM
PROGRAMY, W KTÓRYCH UCZESTNICZYMY
KONKURS "LUBELSZCZYZNA - MOJA MAŁA OJCZYZNA"
10 LAT GIMNAZJUM
PRZYDATNE LINKI

              ROZTOCZAŃSKI OJCIEC NIEPODLEGŁOŚCI -

               PROFESOR JAN MIKLASZEWSKI

 

 

„A las zawsze szumiał po polsku”

 

         Jan „Zagłoba” Miklaszewski urodził się 7 lutego 1874r. w Łowiczu jako syn Antoniego – urzędnika kolejowego i Konstancji z Wojciechowskich. Ożenił się w 1902r. z Eugenią z Gadomskich, miał córkę Wandę i syna Jerzego. Zmarł nagle 7 lutego 1944r. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie pod przybranym nazwiskiem Władysława Baranowskiego.

„Zagłoba” jest jedną z najwybitniejszych postaci polskiego leśnictwa  XX w. Zanim jednak zdobył tak wielkie uznanie, w 1894r. jako 20-latek ukończył szkołę realną, następnie Instytut Leśny w Petersburgu. W 1899r. został zatrudniony w Zarządzie Lasów Księstwa Łowickiego. Miklaszewski był członkiem Koła Oświaty Ludowej, angażował się w działalność konspiracyjną za co został aresztowany i skazany.

1 czerwca 1900r., po zwolnieniu i oddaniu pod nadzór policji zaczął pracę jako kontroler lasów Ordynacji Zamoyskiej, położonych w Kongresówce i zaborze austriackim. Zamieszkał w Majdanie Księżpolskim a jego działalność obejmowała tereny obecnego Nadleśnictwa Józefów.

Na przełomie XIX i XX w. rzeka Tanew dzieliła Polskę pomiędzy państwa zaborcze. W okolicy Paar i Rebizantów wzdłuż Tanwi biegła granica rosyjsko-austriacka. Tutaj praca konspiracyjna polegała na przeprowadzaniu ludzi (wrogów cara) i  przerzutach prasy w języku polskim do zaboru austriackiego. Było to bardzo niebezpieczne i ryzykowne zajęcie, ponieważ pas graniczny był stale kontrolowany. Jan Miklaszewski zdobył zaufanie strażników i miejscowych władz oraz mieszkańców m.in. wsi Rebizanty (gajowego Berdzika i Mikołaja Rebizanta). 17 czerwca 1901r. spotkał się w Kolegiacie Zamojskiej z uciekającym z rosyjskiego więzienia przyszłym Naczelnikiem Państwa Polskiego Józefem Piłsudskim. Z Zamościa przez Lasy Zwierzynieckie uciekinierzy dotarli do Tomaszowa Lubelskiego do domu nadleśniczego Dąbrowskiego. Następnie przy pomocy miejscowych leśników przez Zawadki i Wólkę Łosiniecką przybyli do granicznej wsi Rybnica. Na początku XX w. w pobliżu wsi Rebizanty z pomocą zaufanych ludzi Jan Miklaszewski przeprowadził przez granicę Józefa Piłsudskiego. Przyszły Naczelnik Państwa Polskiego przekroczył zbawczą granicę na rzece Tanwi w mundurze i czapce leśnika. W leżącej za rzeką wsi Rebizanty, Piłsudski był już bezpieczny. Następnie jadąc przez Lubyczę Królewską dotarł do Lwowa. Wkrótce Jan Miklaszewski za swoją działalność niepodległościową i najcięższe wykroczenia wobec władzy carskiej został aresztowany. Przebywał w więzieniach w Tomaszowie Lubelskim, Zamościu, Krasnymstawie i Lublinie, a następnie osadzony go w Cytadeli Warszawskiej. Na krótko odzyskał wolność dzięki staraniom Ordynata Zamojskiego.

W 1903r. ponownie został skazany na 3 lata zsyłki do guberni Archangielskiej.

Wiedząc co go tam czeka zdołał uciec. Znowu wykorzystał znajomość terenu, w ukryciu przemierzał tajemnicze ścieżki i ostępy leśne, dotarł znajomych z niedawnej konspiracji.  Przez zbawienną kładkę na Tanwi przedostał się do Galicji, by znaleźć się we Lwowie. Tutaj nadal pracował jako nadleśniczy i kontroler lasów krasiczyńskich. Do przyjaznej sobie puszczy mógł powrócić dopiero w 1905r. po amnestii dla więźniów politycznych.

 

W lasach Ordynacji Zamoyskiej pracował do 1918r., do chwili odzyskania niepodległości, gdy rzeka przestała dzielić Polskę. Miejsce przejścia na Tanwi zostało upamiętnione w 1936r. obeliskiem we wsi Rebizanty z tablicą poświęconą Józefowi Piłsudskiemu – „Niczem jest wraży kordon wobec potęgi ducha narodu polskiego”.

 W październiku 1918r. Jan Miklaszewski objął kierownictwo polskiej gospodarki leśnej jako szef Sekcji Leśnictwa w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych. Następnie w 1919r. został naczelnikiem Głównego Zarządu Dóbr Państwowych (obejmującego również lasy), wreszcie od 1921r. piastował urząd dyrektora Departamentu Leśnictwa w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych.

W latach 1919-1927, kiedy Miklaszewski kierował leśnictwem polskim, był on nie tylko autorem doskonałych instrukcji służbowych, obowiązujących w lasach państwowych aż do lat sześćdziesiątych, ale także twórcą wielu wartościowych przepisów normatywnych, m.in. wytycznych dotyczących urządzania lasu.

Jesienią 1931r. Miklaszewski został pracownikiem naukowym SGGW (Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego), gdzie w 1932r. habilitował się  z dziedziny administracji i polityki leśnej oraz urządzania lasu. W 1935r. został mianowany profesorem zwyczajnym urządzania lasu. Został przewodniczącym Komisji Doświadczalnictwa SGGW oraz opiekunem lasów doświadczalnych w Rogowie,  a w 1936r. wybrany rektorem SGGW. Dowodem uznania dla jego działalności był fakt ponownego wybory na to stanowisko w1939r. Godność rektora piastował aż do śmierci. Jako rektor SGGW powołał na tej uczelni wiele nowych zakładów w katedr. Wybudował w 1939 r. pawilon przy  ul. Rakowieckiej, a kilka lat wcześniej bursę studencką i pracownie naukowe w lasach doświadczalnych w Rogowie, gdzie od 1934r. był kierownikiem naukowym. Był także przewodniczącym komisji Doświadczalnictwa Leśnego. Należał do powołanej przez polskie podziemie w latach okupacji grupy naukowców (5 osób) upoważnionych do zorganizowania nauczania w Polsce we współpracy z tajnym Uniwersytetem Ziem Zachodnich. Poszukiwany za tę działalność przez gestapo, ukrył się na prowincji po fałszywym nazwiskiem Władysława Baranowskiego.

 

W okresie okupacji obarczony jako rektor podziemnej SGGW skomplikowanymi obowiązkami, znajdował czas nie tylko na kierowanie Zakładem Urządzania Lasu, ale także  na czynny udział w egzaminach komisyjnych i obronach prac doktorskich. Kontynuował też prace naukowe, pisząc: „Zagadnienia ustrojowe leśnictwa” oraz „Leśnictwo i łowiectwo w suwerennym państwie polskim i ich losy podczas inwazji nieprzyjacielskiej”. Musimy również pamiętać, że w 1907r. był jednym z trzech referentów na I Ogólnym Zjeździe Leśników Polskich w Krakowie, przedstawiając opracowanie „Ogólny rzut oka na rozwój leśnictwa w Królestwie Polskim w XIX w.”

W następnych latach Miklaszewski opracował wiele artykułów z zakresu historii i statystyki leśnictwa oraz ustawodawstwa leśnego, a także wydawnictw informacyjnych o leśnictwie. W latach 1907-1914 współpracował z wychodzącym we Lwowie czasopismem „Sylwan”, prowadząc m.in. rubrykę pt. „Z rynku drzewnego w Królestwie Polskim”.

W latach 1910-1914 był współredaktorem wydawanego w Warszawie czasopisma „Leśnik Polski” – organu Centralnego Towarzystwa Rolnego w którym redagował dział „Z ruchu naukowego”. Dorobek publicystyczny Miklaszewskiego wynosi ok. sześćdziesięciu pozycji. Prace te świadczą o zdolnościach i wszechstronnej wiedzy autora w dziedzinie leśnictwa.

Jan Miklaszewski był odznaczony w 1923r. Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta i Krzyżem Niepodległości, a w 1925r. został uhonorowany Krzyżem Komandorskim I kl. Fińskiego Orderu „Białej Róży” oraz godnością członka Fińskiego Towarzystwa Naukowego.

            To, jak obecnie wygląda nasza okolica jest wynikiem pracy wielu pokoleń leśników, m.in. prof. Jana Miklaszewskiego, przez wiele lat związanego z naszym terenem. Pracował w lasach Ordynacji Zamoyskiej, szczególnie kochającej przyrodę i troszczącej się bardzo aktywnie o jej zasoby. Jan Miklaszewski dobrze zarządzał drzewostanem regionu jako dobrem narodowym.

Pracę zawodową łączył z pracą w konspiracji, walczył o wolność Ojczyzny, za co kilkakrotnie został skazany na więzienie lub zsyłkę. Jest jednym z wielu niepodległościowych bohaterów. Dla naszego terenu jest on Ojcem Niepodległości. Za zasługi dla Ojczyzny i regionu w roku 1998 w 80-tą rocznicę odzyskania Niepodległości postawiono pomnik upamiętniający postać profesora Jana Miklaszewskiego i leśników nazywany Pomnikiem Leśników. Po kolejnych 20 latach powstała Ścieżka Edukacyjno-Przyrodniczo-Spacerowa im. Jana Miklaszewskiego Jan Miklaszewski to postać wyjątkowa, całe życie, niezależnie gdzie przebywał pracował dla dobra Polski.

 Wielkim orędownikiem popularyzacji historii regionu i postaci profesora jest leśnik Pan Adam Kornat. To z jego inicjatywy powstał obelisk Józefa Piłsudskiego w Zawadkach, Pomnik Leśników w Rebizantach, Ścieżka Edukacyjno-Przyrodniczo-Spacerowa im. Jana Miklaszewskiego w Suścu. Z takich ludzi młodzież może czerpać wzorce moralne i patriotyczne. 11 listopada 1998r.  podczas otwarcia pomnika w Rebizantach Adam Kornat powiedział wymowne zdanie „A las zawsze szumiał po polsku” ….

Wywiad z Panem Adamem Kornatem z okazji 100 - lecia odzyskania Niepodległości w ramach X edycji Wojewódzkiego konkursu ekologiczno-regionalnego „Lubelszczyzna – moja Mała Ojczyzna” przebiegającej pod hasłem „Lubelskie drogi do Niepodległości” przeprowadzili Bartłomiej Kiecana i Kacper Kiecana. Składamy podziękowania za wieloletnią współpracę z Zespołem Szkół Publicznych w Suścu.

 

 

Urszula Bartoszek

Oprogramowanie CMS: DragoN-NogarD © ( www: http://nogard.pl )